Herkes zaman zaman ağrılar ve sızılar yaşar. Aslında, ani ağrı, sizi olası yaralanmalara karşı uyarmaya yardımcı olan sinir sisteminin önemli bir tepkisidir. Bir yaralanma meydana geldiğinde, ağrı sinyalleri yaralı bölgeden omuriliğinize ve beyninize gider. Yara iyileştikçe ağrı genellikle daha az şiddetli hale gelir. Ancak kronik ağrı, tipik ağrıdan farklıdır. Kronik ağrı ile vücudunuz, bir yaralanma iyileştikten sonra bile beyninize ağrı sinyalleri göndermeye devam eder. Bu birkaç haftadan yıllarca sürebilir. Kronik ağrı, hareketliliğinizi sınırlayabilir ve esnekliğinizi, gücünüzü ve dayanıklılığınızı azaltabilir. Bu, günlük görevleri ve aktiviteleri gerçekleştirmeyi zorlaştırabilir.
Kronik ağrı, en az 12 hafta süren ağrı olarak tanımlanır. Ağrı keskin veya donuk hissedebilir ve etkilenen bölgelerde yanma veya ağrı hissine neden olabilir. Sabit veya aralıklı olabilir, belirgin bir sebep olmadan gelip gidebilir. Kronik ağrı vücudunuzun hemen hemen her yerinde ortaya çıkabilir. Ağrı, etkilenen çeşitli bölgelerde farklı hissedebilir.
En yaygın kronik ağrı türlerinden bazıları şunlardır:
- Baş ağrısı
- Ameliyat sonrası ağrı
- Travma sonrası ağrı
- Bel ağrısı
- Kanser ağrısı
- Artrit ağrısı
- Nörojenik ağrı (sinir hasarının neden olduğu ağrı)
- Psikojenik ağrı (hastalık, yaralanma veya sinir hasarından kaynaklanmayan ağrı)
Kronik Ağrıya Ne Sebep Olur?
Kronik ağrıya genellikle sırt burkulması veya kas çekilmesi gibi bir ilk yaralanma neden olur. Sinirler hasar gördükten sonra kronik ağrının geliştiğine inanılıyor. Sinir hasarı ağrıyı daha yoğun ve uzun süreli hale getirir. Bu durumlarda, altta yatan yaralanmayı tedavi etmek, kronik ağrıyı çözmeyebilir.
Bununla birlikte, bazı durumlarda, insanlar önceden herhangi bir yaralanma olmaksızın kronik ağrı yaşarlar. Yaralanma olmaksızın kronik ağrının kesin nedenleri iyi anlaşılmamıştır. Ağrı bazen aşağıdakiler gibi altta yatan bir sağlık durumundan kaynaklanabilir:
- Kronik yorgunluk sendromu: genellikle ağrının eşlik ettiği aşırı, uzun süreli yorgunluk ile karakterizedir
- Endometriozis: Rahim astarı rahim dışında büyüdüğünde ortaya çıkan ağrılı bir rahatsızlık
- Fibromiyalji: kemiklerde ve kaslarda yaygın ağrı
- Inflamatuar bağırsak hastalığı: sindirim sisteminde ağrılı, kronik inflamasyona neden olan bir grup durum
- Interstisyel sistit: mesane basıncı ve ağrı ile belirgin kronik bir bozukluk
- Temporomandibular eklem disfonksiyonu (TME): çenede ağrılı klik, patlama veya kilitlenmeye neden olan bir durum
- Vulvodini: belirgin bir neden olmaksızın ortaya çıkan kronik vulva ağrısı
Kronik Ağrı İçin Kimler Risk Altındadır?
Kronik ağrı her yaştan insanı etkileyebilir, ancak en çok yaşlı erişkinlerde görülür. Yaşın yanı sıra, kronik ağrı geliştirme riskinizi artırabilecek diğer faktörler şunlardır:
- Yaralananlar
- Ameliyat olanlar
- Kadınlar
- Aşırı kilolu veya obezler
Kronik Ağrı Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavinin temel amacı ağrıyı azaltmak ve hareketliliği artırmaktır. Bu, günlük aktivitelerinize rahatsızlık duymadan dönmenize yardımcı olur.
Kronik ağrının şiddeti ve sıklığı bireyler arasında farklılık gösterebilir. Bu nedenle doktorlar, her kişiye özel ağrı yönetimi planları oluşturur. Ağrı yönetimi planınız semptomlarınıza ve altta yatan sağlık koşullarına bağlı olacaktır. Kronik ağrınızı tedavi etmek için tıbbi tedaviler, yaşam tarzı ilaçları veya bu yöntemlerin bir kombinasyonu kullanılabilir.
Kronik Ağrı İçin İlaçlar
Kronik ağrının tedavisine yardımcı olabilecek çeşitli ilaç türleri mevcuttur. İşte birkaç örnek:
- Asetaminofen (Tylenol) veya aspirin (Bufferin) veya ibuprofen (Advil) gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) dahil olmak üzere reçetesiz satılan ağrı kesiciler.
- Morfin (MS Contin), kodein ve hidrokodon (Tussigon) dahil opioid ağrı kesiciler
- Antidepresanlar ve antikonvülsanlar gibi adjuvan analjezikler
Kronik Ağrı İçin Tıbbi Prosedürler
Bazı tıbbi prosedürler de kronik ağrıdan kurtulma sağlayabilir. Birkaç tanesine örnek:
- Kaslarınıza hafif elektrik şokları göndererek ağrıyı azaltan elektrik stimülasyonu
- Sinirlerin beyninize ağrı sinyalleri göndermesini engelleyen bir enjeksiyon olan sinir bloğu
- Ağrıyı hafifletmek için cildinizi iğnelerle hafifçe delmeyi içeren akupunktur
- Yanlış iyileşen ve ağrıya katkıda bulunabilecek yaralanmaları düzelten cerrahi müdahale
Kronik Ağrı İçin Bedensel İlaçlar
Ek olarak, kronik ağrıyı hafifletmeye yardımcı olmak için çeşitli bedensel ilaçlar mevcuttur. Örnekler şunları içerir:
- Fizik Tedavi
- Tai Chi
- Yoga
- Sanat ve müzik terapisi
- Evcil hayvan terapisi
- Psikoterapi
- Masaj
- Meditasyon
Kronik Ağrı İle Başa Çıkmak
Kronik ağrı için bir tedavi yoktur, ancak durum başarıyla yönetilebilir. Semptomları hafifletmeye yardımcı olmak için ağrı yönetimi planınıza bağlı kalmanız önemlidir.
Fiziksel acı, duygusal acıyla ilişkilidir, bu nedenle kronik ağrı stres seviyenizi artırabilir. Duygusal beceriler geliştirmek, durumunuzla ilgili herhangi bir stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Stresi azaltmak için atabileceğiniz bazı adımlar şunlardır:
- Vücudunuza iyi bakın: İyi yemek yemek, yeterince uyumak ve düzenli egzersiz yapmak vücudunuzu sağlıklı tutabilir ve stres duygularını azaltabilir.
- Günlük aktivitelerinize katılmaya devam edin: Keyif aldığınız aktivitelere katılarak ve arkadaşlarınızla sosyalleşerek ruh halinizi yükseltebilir ve stresinizi azaltabilirsiniz. Kronik ağrı, belirli görevleri yerine getirmeyi zorlaştırabilir. Ancak kendinizi izole etmek, durumunuza daha olumsuz bir bakış açısı kazandırabilir ve ağrıya duyarlılığınızı artırabilir.
- Destek isteyin: Arkadaşlar, aile ve destek grupları size yardım eli uzatabilir ve zor zamanlarda rahatlık sağlayabilir. İster günlük işlerle ilgili sorun yaşıyor olun, ister yalnızca duygusal bir desteğe ihtiyaç duyuyor olun, yakın bir arkadaşınız veya sevdiğiniz biri ihtiyacınız olan desteği sağlayabilir.