Diyarbakır, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle ünlü bir şehir. İşte Diyarbakır’da gezilecek yerlerin bazıları:
1. Diyarbakır Surları
Dünyanın en uzun ve en sağlam surlarından biri olan Diyarbakır Surları, şehrin simgelerinden biridir. Milattan önce 3. yüzyılda inşa edilmiştir ve toplam uzunluğu yaklaşık 5,5 kilometredir. Surlar üzerinde birçok kapı ve burç bulunmaktadır.
2. Ulu Camii
Anadolu’nun en eski camilerinden biri olan Diyarbakır Ulu Camii, 639 yılında inşa edilmiştir. Hem İslam hem de Hristiyanlık dönemlerine ait izler taşıyan camii, mimarisi ve tarihiyle dikkat çeker.
3. Hasan Paşa Hanı
1572 yılında inşa edilen Hasan Paşa Hanı, Diyarbakır’ın en önemli tarihi yapılarından biridir. Günümüzde de kafe ve dükkanların bulunduğu han, şehrin tarihini ve kültürünü yansıtan önemli bir mekandır.
4. Hevsel Bahçeleri
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Hevsel Bahçeleri, Dicle Nehri kıyısında yer alır. Bu tarım alanı, binlerce yıldır süregelen bir tarımsal üretim bölgesidir ve doğa ile tarihin iç içe geçtiği bir yerdir.
5. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi
Diyarbakır ve çevresinde yapılan kazılardan elde edilen eserlerin sergilendiği müze, şehrin tarih öncesi dönemlerinden Osmanlı dönemine kadar uzanan zengin bir koleksiyona sahiptir.
6. Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi
Ünlü şair Cahit Sıtkı Tarancı’nın doğduğu ev olan bu müze, Diyarbakır’ın geleneksel mimarisini yansıtan bir konakta yer alır. Müze, şairin kişisel eşyaları ve eserlerinin sergilendiği bir yerdir.
7. Dicle Nehri ve On Gözlü Köprü
Dicle Nehri üzerinde yer alan tarihi On Gözlü Köprü, Mervaniler döneminde yapılmıştır. Hem köprü hem de çevresi, özellikle gün batımında harika manzaralar sunar.
8. Meryem Ana Kilisesi
Diyarbakır’da yaşayan Süryani cemaati tarafından kullanılan bu kilise, 3. yüzyılda inşa edilmiştir. Süryani Ortodoks Patrikhanesi’ne bağlı olan kilise, hem dini hem de tarihi açıdan büyük bir öneme sahiptir.
9. Gazi Köşkü
Atatürk’ün Diyarbakır ziyaretlerinde kaldığı bu köşk, bugün müze olarak kullanılmaktadır. Köşk, Atatürk’ün kişisel eşyaları ve o döneme ait belgelerle zenginleştirilmiştir.
10. Surp Giragos Ermeni Kilisesi
Orta Doğu’nun en büyük Ermeni kiliselerinden biri olan Surp Giragos, restore edilerek yeniden ibadete açılmıştır. Tarihi ve mimari özellikleriyle dikkat çeken kilise, ziyaretçilerin ilgisini çeker.
11. Hasankeyf
Dicle Nehri kıyısında yer alan Hasankeyf, tarihi ve doğal güzellikleriyle ünlü bir antik şehirdir. Ilısu Barajı’nın suları altında kalan bu bölge, tarihî yapıları ve mağaralarıyla bilinir.
12. Diyarbakır Müzesi ve Ziya Gökalp Evi
Ziya Gökalp Evi, ünlü Türk şair ve düşünür Ziya Gökalp’in doğduğu evdir ve müze olarak ziyaret edilebilir. Aynı komplekste bulunan Diyarbakır Müzesi ise zengin arkeolojik ve etnografik koleksiyonlarıyla dikkat çeker.
13. Zinciriye Medresesi
Artuklu dönemine ait olan Zinciriye Medresesi, harika bir mimariye sahip olup günümüzde çeşitli etkinlikler ve sergiler için kullanılmaktadır. Medrese, güzel bahçesiyle de bilinir.
14. Cahit Sıtkı Tarancı Parkı
Şehir merkezinde bulunan bu park, yeşil alanları ve göletiyle dinlenmek ve keyifli zaman geçirmek için ideal bir mekandır.
15. Sülüklü Han
16. yüzyılda inşa edilen Sülüklü Han, tarihi atmosferiyle alışveriş yapmak ve çevredeki tarihi yapıları görmek isteyenler için önemli bir durak noktasıdır.
16. Dört Ayaklı Minare
Diyarbakır’ın simgelerinden biri olan Dört Ayaklı Minare, Artuklu dönemine ait bir yapı olup, dikkat çekici mimarisiyle bilinir.
17. Deliller Hanı
Osmanlı dönemine ait bu han, şehrin tarihi dokusunu yansıtan ve alışveriş için ideal bir mekan olan tarihi hanlardan biridir.
18. Kültür ve Sanat Merkezleri
Diyarbakır’da çeşitli kültür ve sanat etkinlikleri düzenleyen merkezler bulunmaktadır. Bu merkezlerde yerel sanatçıların sergilerini ve performanslarını görebilirsiniz.
19. Kültür ve Sanat Etkinlikleri
Diyarbakır’da düzenlenen çeşitli kültür ve sanat etkinlikleri, konserler, tiyatro gösterileri ve festivaller ile şehrin canlı kültürel hayatını keşfedebilirsiniz.
20. Dağaşan Anıtı
Diyarbakır’ın merkezinde bulunan bu anıt, tarihî ve kültürel anlamda önem taşır ve ziyaret edilebilir.
21. İçkale (Keçi Burcu)
Diyarbakır Surları’nın en yüksek noktasında bulunan İçkale, şehre hakim bir konumda yer alır. Buradan şehrin panoramik manzarasını izleyebilirsiniz.
22. Hz. Süleyman Camii
Artuklu döneminden kalma bu camii, gösterişli mimarisi ve tarihi önemiyle ziyaret edilmeye değer bir yapıdır.
23. Hasan Paşa Hanı Çarşısı
Han içindeki tarihi dükkanlarda alışveriş yapabilir, yöresel el sanatları ürünlerini ve hediyelik eşyaları satın alabilirsiniz.
24. Amida Höyüğü
Diyarbakır’ın merkezinde bulunan bu höyük, şehrin en eski yerleşim alanlarından biridir ve arkeolojik kazılarla önemli tarihî bilgiler sunmaktadır.
25. Mardin Kapı
Diyarbakır’ın tarihi surlarından biri olan Mardin Kapı, güzel mimarisi ve tarihi dokusuyla ziyaretçilerin ilgisini çeker.
26. Diyarbakır Parkları
Diyarbakır’da çeşitli parklar bulunmaktadır. Özellikle Seyhan Parkı, Botanik Park ve Osmanlı Parkı şehir içinde dinlenmek ve doğayla iç içe zaman geçirmek için ideal yerlerdir.
Diyarbakır, tarihî ve kültürel dokusuyla gezginlere pek çok keşif fırsatı sunan bir şehirdir. Her köşesinde farklı bir hikaye barındıran bu şehir, ziyaretçilerine unutulmaz deneyimler yaşatır.
Diyarbakır’da Ne Yenir?
Diyarbakır mutfağı, zengin ve lezzetli yemekleriyle ünlüdür. İşte Diyarbakır’da mutlaka denenmesi gereken bazı yöresel yemekler:
1. Kaburga Dolması
Diyarbakır’ın meşhur yemeği olan kaburga dolması, kuzu kaburga etiyle yapılan, içinde pirinç, kuru üzüm, fıstık ve baharat bulunan bir dolmadır. Fırında pişirilir ve oldukça lezzetlidir.
2. İçli Köfte (Kıbbah)
Bulgur, kıyma, baharat ve ceviz içeren iç harcıyla yapılan ve kızartılan içli köfte, Diyarbakır mutfağının önemli lezzetlerindendir.
3. Meftune
Diyarbakır’a özgü bir tür et yemeği olan meftune, kuzu etiyle yapılan, baharatlı ve lezzetli bir yemektir. Genellikle tandırda pişirilir ve pilav ile servis edilir.
4. Çiğ Köfte
Diyarbakır’ın meşhur çiğ köftesi, bulgur, baharatlar ve çeşitli malzemelerle hazırlanan, acılı ve lezzetli bir atıştırmalıktır.
5. Ekşili Köfte
Ekşili köfte, nohut ve kıyma ile yapılan, limonlu ve ekşili bir yemektir. Genellikle bulgur köftesi olarak da bilinir.
6. Kabak Çiçeği Dolması
Kabak çiçeği, pirinç ve baharatlarla doldurulup pişirilen ve yoğurtla servis edilen bir Diyarbakır lezzetidir.
7. Bostana
Diyarbakır’a özgü sebze yemeği olan bostana, genellikle kuzu eti, patates, havuç ve domatesle yapılan, fırında pişirilen bir yemektir.
8. Ayran Aşı
Yoğurt, nohut, bulgur ve baharatlarla yapılan bu çorba türü, kahvaltıda veya akşam yemeğinde tercih edilebilir.
9. Kenger Dolması
Diyarbakır’a özgü kenger bitkisinin yapraklarıyla yapılan dolma, et ve baharatlarla doldurulup pişirilir ve yoğurtla servis edilir.
10. Helise
Ceviz, biber salçası ve baharatlarla yapılan helise, genellikle kahvaltıda peynirle birlikte yenir veya yemeklerin yanında ekstra lezzet katar.
11. Tas Kebabı
Diyarbakır’a özgü tas kebabı, kuzu etiyle yapılan ve odun ateşinde pişirilen bir kebap çeşididir. Taş kaplarda servis edilir ve genellikle ekmekle birlikte yenir.
12. Hingel
Hingel, Diyarbakır’a özgü bir börek çeşididir. İç harcı kıyma, soğan ve baharatlarla hazırlanır ve yufka ile yapılan bir börektir.
13. Perde Pilavı
Perde pilavı, pirinç, kıyma, ceviz ve baharatlarla yapılan ve fırında pişirilen bir tatlıdır. Üzeri yufka ile örtülüdür, bu yüzden “perde” adını alır.
14. Dabgana
Diyarbakır’a özgü bir çorba olan dabgana, nohut ve kuzu etiyle yapılan, ekşili ve lezzetli bir yemektir. Limon veya nar ekşisi ile servis edilir.
15. Ağzı Açık
Ağzı açık, bulgur, kıyma ve baharatlarla yapılan, şekli ağzı açık bir mantı tarzında olan bir yemektir. Yoğurt ve tereyağı ile servis edilir.
16. Şibit
Şibit, kıyma, soğan, baharatlar ve bulgur ile yapılan, kızartılarak servis edilen bir Diyarbakır yemeğidir.
17. Kalburabastı
Kalburabastı, un, pekmez ve yağ karışımından yapılan, genellikle şerbet ile tatlandırılan bir tatlıdır.
18. Höşmerim
Höşmerim, peynir ve irmik ile yapılan, şerbet ile tatlandırılan bir tatlıdır. Diyarbakır’da sıkça tercih edilen bir yöresel lezzettir.
19. Tel Kadayıf
Tel kadayıf, irmik, fıstık ve şerbet ile yapılan, klasik bir Türk tatlısıdır. Diyarbakır’da da sıkça tüketilir.
20. Sübye
Sübye, un, pekmez ve tereyağından yapılan, kıvamlı bir tatlıdır. Hem sıcak hem de soğuk olarak tüketilebilir.
Diyarbakır’ı ziyaret ettiğinizde bu lezzetleri tatmanızı kesinlikle öneririm. Yöresel lezzetlerini keşfetmek, şehrin kültürel zenginliğini daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır.