Kilis, Türkiye’nin güneydoğusunda yer alan, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeken bir şehirdir. Suriye sınırına yakın konumuyla, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Kilis, özellikle Osmanlı ve Selçuklu dönemlerine ait izlerle doludur. İşte Kilis’te gezilecek yerler hakkında detaylı bir makale:
1. Ravanda Kalesi
Ravanda Kalesi, Kilis’in en önemli tarihi yapılarından biridir. Gaziantep yolu üzerinde, şehre yaklaşık 24 km uzaklıkta yer alan kale, Orta Çağ’dan kalma bir kaledir. Kalenin Bizans döneminde inşa edildiği ve Haçlı Seferleri sırasında önemli bir askeri üs olarak kullanıldığı bilinmektedir. Kaleye ulaşmak için biraz tırmanış yapmak gerekse de, tepeye vardığınızda hem kalenin hem de çevrenin muhteşem manzarası ile ödüllendirilirsiniz.
2. Oylum Höyük
Oylum Höyük, Kilis’in batısında yer alan ve bölgenin en eski yerleşim yerlerinden biridir. Bu höyük, yaklaşık 5000 yıl öncesine dayanan tarihi ile önemli bir arkeolojik alan olarak kabul edilir. Yapılan kazılarda, çeşitli dönemlere ait kalıntılar ve eserler ortaya çıkarılmıştır. Oylum Höyük, Kilis’in tarih öncesi dönemlerine ışık tutan önemli bir yerdir.
3. Elbeyli Höyüğü
Elbeyli ilçesinde bulunan bu höyük, Oylum Höyük gibi bölgenin en eski yerleşim yerlerinden biridir. Elbeyli Höyüğü, Neolitik, Kalkolitik ve Erken Tunç Çağı dönemlerine ait kalıntılar içermektedir. Arkeolojik kazılar sonucu ortaya çıkan eserler, Kilis’in tarihine dair önemli bilgiler sunar.
4. Kilis Ulu Camii
Kilis Ulu Camii, şehrin en eski ve en büyük camilerinden biridir. 1334 yılında Selçuklu döneminde inşa edilen cami, Osmanlı döneminde de restore edilmiştir. Cami, özellikle mimarisi ve taş işçiliği ile dikkat çeker. Kilis Ulu Camii, şehrin dini ve kültürel hayatında önemli bir yere sahiptir.
5. Şeyh Mansur Türbesi
Şeyh Mansur Türbesi, Kilis’in manevi ve tarihi mekânlarından biridir. Şeyh Mansur, bölgenin önemli İslam alimlerinden biridir ve türbesi, halk tarafından sıkça ziyaret edilmektedir. Türbenin etrafında yer alan yeşil alanlar, ziyaretçilerin dinlenebileceği huzurlu bir ortam sunar.
6. Karataş Tümülüsü
Kilis’in Karataş köyünde yer alan bu tümülüs, bölgenin antik dönemlerine ait önemli bir yapıdır. Tümülüs, antik çağlarda önemli kişilerin mezarlarının yer aldığı höyükler olarak bilinir. Karataş Tümülüsü, arkeolojik açıdan zengin buluntular sunmaktadır.
7. Canpolat Bey Hamamı
16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilen Canpolat Bey Hamamı, Kilis’in tarihi hamamlarından biridir. Geleneksel Osmanlı hamam mimarisini yansıtan yapı, özellikle iç mekan süslemeleri ve mimarisi ile dikkat çeker. Hamam, günümüzde turistik bir cazibe merkezi olarak hizmet vermektedir.
8. Kilis Müzesi
Kilis Müzesi, şehrin tarihini ve kültürünü tanıtmak amacıyla kurulmuş bir müzedir. Müze, arkeolojik ve etnografik eserler içermektedir. Kilis’in tarih öncesi dönemlerine, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait birçok eser bu müzede sergilenmektedir.
9. Söğütlüdere Mesire Alanı
Kilis’in doğal güzelliklerinden biri olan Söğütlüdere Mesire Alanı, şehir merkezine yakın bir konumda yer alır. Piknik yapmak, doğa yürüyüşleri yapmak ve dinlenmek için ideal bir yerdir. Söğütlüdere, özellikle hafta sonları yerel halkın ve ziyaretçilerin tercih ettiği bir dinlenme alanıdır.
10. Beşenli Mağarası
Beşenli Mağarası, Kilis’in doğusunda yer alan ve doğal oluşumları ile dikkat çeken bir mağaradır. Mağara, jeolojik yapısı ve içindeki sarkıt-dikit oluşumları ile doğa severler için ilgi çekici bir mekandır.
11. Salih Ağa Çeşmesi
Osmanlı döneminde inşa edilen bu tarihi çeşme, Kilis’in merkezinde yer alır. Çeşme, geleneksel Osmanlı mimarisini yansıtır ve hala aktif olarak kullanılmaktadır. Salih Ağa Çeşmesi, şehrin tarihi dokusunu yaşatan önemli bir yapıdır.
12. Tall Hamam
Tall Hamam, Kilis’in tarihi hamamlarından biridir. Osmanlı döneminde inşa edilen bu hamam, geleneksel hamam kültürünü yansıtır ve günümüzde turistik amaçlı ziyaret edilebilmektedir.
13. Zeytin ve Zeytinyağı Üretim Tesisleri
Kilis, zeytin ve zeytinyağı üretimi ile ünlüdür. Şehirde bulunan zeytin bahçeleri ve zeytinyağı üretim tesisleri, ziyaretçilere zeytin ve zeytinyağı üretim süreçlerini yakından görme fırsatı sunar. Bu tesislerde yapılan turlar, Kilis’in yerel tarım kültürünü tanıtır.
14. Kilis Evleri
Kilis’in geleneksel taş evleri, şehrin tarihi dokusunu yansıtır. Dar sokaklar boyunca sıralanan bu evler, taş işçiliği ve mimarisi ile dikkat çeker. Birçok eski ev, restore edilerek günümüzde çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır.
15. Cennet Deresi
Cennet Deresi, Kilis’in doğal güzelliklerinden bir diğeridir. Yeşillikler arasında yer alan bu alan, doğa yürüyüşleri ve piknik yapmak için idealdir. Cennet Deresi, özellikle bahar ve yaz aylarında ziyaretçiler tarafından yoğun ilgi görmektedir.
16. Başpınar Mesire Alanı
Başpınar Mesire Alanı, Kilis’te doğa ile iç içe vakit geçirmek isteyenler için ideal bir mekandır. Geniş piknik alanları, yürüyüş parkurları ve çocuk oyun alanları ile ailelerin tercih ettiği bir yerdir. Ayrıca, alan içerisinde yer alan gölet, balık tutma imkanı da sunar.
17. Hızır İlyas Türbesi
Kilis’in manevi mekânlarından biri olan Hızır İlyas Türbesi, halk arasında büyük saygı görmektedir. Türbe, özellikle dini bayramlarda ve özel günlerde ziyaret edilir. Hızır İlyas Türbesi, Kilis’in inanç turizmi açısından önemli noktalarından biridir.
18. Ayn-ı Zeliha Parkı
Kilis’in en popüler mesire alanlarından biri olan Ayn-ı Zeliha Parkı, şehrin merkezine oldukça yakın bir konumda yer alır. Bu park, huzurlu atmosferi, yürüyüş yolları, piknik alanları ve çocuk oyun parkları ile aileler için ideal bir mekandır. Ayn-ı Zeliha Parkı, aynı zamanda çeşitli etkinlikler ve festivallerin düzenlendiği bir alan olarak da bilinir.
19. Kilis Tarihi Çarşısı
Kilis’in tarihi çarşısı, yerel el sanatları, giyim ve yöresel ürünlerin satıldığı dükkânları ile ziyaretçilere otantik bir alışveriş deneyimi sunar. Tarihi çarşıda yürürken, eski dönemlerden kalma dükkanlar, hanlar ve kahvehaneler arasında dolaşabilir, Kilis’in yerel kültürünü yakından tanıyabilirsiniz.
20. Tekke Camii
Osmanlı döneminde inşa edilen Tekke Camii, Kilis’in önemli dini yapılarından biridir. Caminin iç mekanında yer alan işlemeler ve süslemeler, Osmanlı sanatının zarif örneklerini yansıtır. Tekke Camii, ibadet için olduğu kadar, tarihi ve mimari açıdan da ziyaret edilmeye değerdir.
21. Mezraa Kalesi
Mezraa Kalesi, Kilis’in Mezraa köyünde yer alan ve Roma dönemine tarihlenen bir kaledir. Kaleden günümüze ulaşan kalıntılar, tarih meraklıları için ilgi çekicidir. Kaleye çıkarak çevrenin geniş panoramik manzarasını izleyebilir ve tarihle iç içe bir gezi yapabilirsiniz.
22. Karakışla Kalesi
Karakışla Kalesi, Kilis’in tarihi kalelerinden bir diğeridir. Bu kale, yüksek bir tepe üzerinde yer alır ve stratejik konumu ile dikkat çeker. Kaleye yapılan bir tırmanış, ziyaretçilere hem spor yapma hem de tarihin izlerini keşfetme fırsatı sunar.
23. Kilis Kervansarayı
Kilis’te Osmanlı döneminden kalma bir kervansaray olan Kilis Kervansarayı, tarih boyunca ticaret ve konaklama amacıyla kullanılmıştır. Bu yapı, taş işçiliği ve mimari özellikleri ile dikkat çeker. Günümüzde restore edilerek turistik amaçlarla kullanılmakta olup, çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır.
24. Hizir Efendi Türbesi
Hizir Efendi Türbesi, Kilis’in dini ve manevi mekanlarından biridir. Türbe, özellikle yerel halk tarafından sıklıkla ziyaret edilir ve önemli bir dini figürün anısını yaşatır. Türbenin etrafında yer alan yeşil alanlar ve ağaçlar, ziyaretçilere huzurlu bir ortam sunar.
25. Dikilitaş
Dikilitaş, Kilis’in tarihi anıtlarından biridir. Bu anıt, antik dönemlerden kalma olup, üzerinde çeşitli yazıtlar ve motifler bulunmaktadır. Dikilitaş, Kilis’in zengin tarihine ışık tutan önemli bir yapıdır ve arkeolojik değeri yüksektir.
26. Yedi Kardeşler Türbesi
Kilis’in önemli dini mekanlarından biri olan Yedi Kardeşler Türbesi, yerel halkın inanç ve kültür hayatında önemli bir yere sahiptir. Türbe, özellikle dini bayramlarda ve özel günlerde ziyaret edilir. Yedi Kardeşler Türbesi, manevi atmosferi ile ziyaretçilerini etkiler.
27. Seyit Ali Türbesi
Kilis’in manevi mekanlarından biri olan Seyit Ali Türbesi, şehir merkezine yakın bir konumda yer alır. Türbe, hem yerel halk hem de ziyaretçiler tarafından sıkça ziyaret edilir. Türbenin çevresinde yer alan dinlenme alanları, ziyaretçilere huzurlu bir ortam sunar.
28. Kilis Kent Müzesi
Kilis Kent Müzesi, şehrin tarihini, kültürünü ve yaşam biçimini sergileyen önemli bir müzedir. Müze, çeşitli dönemlere ait eserler, günlük yaşam objeleri ve el sanatları ile Kilis’in zengin geçmişini gözler önüne serer. Kilis Kent Müzesi, hem eğitici hem de kültürel açıdan zengin bir deneyim sunar.
29. Hıdırlık Tepesi
Kilis’in doğal güzelliklerinden biri olan Hıdırlık Tepesi, şehrin panoramik manzarasını izlemek için ideal bir yerdir. Tepenin zirvesine çıkarak, Kilis’in geniş ve etkileyici manzarasını seyredebileceğiniz gibi, doğa yürüyüşleri yaparak da keyifli vakit geçirebilirsiniz.
30. İsmet Paşa Parkı
Kilis’in merkezinde yer alan İsmet Paşa Parkı, yeşillikler içinde huzurlu bir dinlenme alanıdır. Park, yürüyüş yolları, çocuk oyun alanları ve çeşitli etkinlik alanları ile ziyaretçilere keyifli zaman geçirme imkanı sunar. İsmet Paşa Parkı, şehir içinde doğayla baş başa kalmak isteyenler için ideal bir mekandır.
31. Akkuyu Köyü
Akkuyu Köyü, Kilis’in doğal güzellikleri ve geleneksel köy yaşamını gözlemlemek için ziyaret edilebilecek bir yerdir. Köyde yer alan doğal kaynak suyu ve çevresindeki yeşil alanlar, ziyaretçilere huzurlu bir ortam sunar. Akkuyu Köyü, aynı zamanda yerel kültürü ve gelenekleri yakından tanımak için ideal bir mekandır.
Kilis, tarihi ve kültürel zenginlikleri, doğal güzellikleri ve geleneksel yapıları ile keşfedilmeye değer bir şehirdir. Şehirde yer alan tarihi yapılar, antik yerleşim yerleri ve doğal alanlar, ziyaretçilere unutulmaz bir deneyim sunar. Kilis’in zengin mutfağı ve misafirperver insanları da şehri daha da cazip kılar. Bu eşsiz şehri keşfetmek için bir seyahat planı yapmanız yeterli.
Kilis’de Ne Yenir?
Kilis, zengin ve çeşitli mutfak kültürüyle ünlüdür. Hem Osmanlı hem de Orta Doğu mutfağından etkiler taşıyan Kilis mutfağı, kendine özgü lezzetleri ile dikkat çeker. İşte Kilis’te mutlaka denemeniz gereken bazı yöresel lezzetler:
1. Kilis Tava
Kilis Tava, kuzu kıyması, soğan, domates, biber ve çeşitli baharatlarla hazırlanan ve taş fırında pişirilen bir yemektir. Genellikle ince lavaş ekmeği ile servis edilir ve Kilis’in en ünlü yemeklerinden biridir.
2. Cennet Çamuru
Cennet Çamuru, un, süt, şeker ve tereyağı ile yapılan bir tatlıdır. Bu tatlı, özellikle misafir ağırlarken ve özel günlerde sıkça yapılır. Üzerine ceviz veya fındık serpilerek servis edilir.
3. Kilis Katmeri
Katmer, ince yufka hamurunun içine ceviz, şeker ve tereyağı konularak yapılan bir tatlıdır. Kilis Katmeri, incecik açılan hamurun çıtır çıtır olması ve içindeki ceviz karışımıyla lezzetli bir atıştırmalıktır.
4. Lebeni
Lebeni, yoğurt, nohut, buğday ve nane ile yapılan bir çorbadır. Serinletici ve besleyici özellikleri ile özellikle yaz aylarında tercih edilir. Lebeni, Kilis mutfağının vazgeçilmez çorbalarından biridir.
5. Malhıtalı Köfte
Malhıtalı Köfte, kırmızı mercimek ve bulgur karışımı ile yapılan, baharatlarla lezzetlendirilmiş bir yemektir. Limon suyu ve yeşilliklerle servis edilen bu köfte, özellikle hafif ve sağlıklı bir yemek tercih edenler için idealdir.
6. Kilis Kebabı
Kilis Kebabı, kuzu eti, baharatlar ve sebzelerle hazırlanan ve şişe dizilerek mangalda pişirilen bir kebaptır. Genellikle yoğurt ve salata ile servis edilir. Kilis Kebabı, et severler için kaçırılmaması gereken bir lezzettir.
7. Pöç Kasap Kebabı
Pöç Kasap Kebabı, kuzu pöç eti ve baharatlarla hazırlanan özel bir kebaptır. Kuzu pöç eti, lezzeti ve yumuşak dokusuyla dikkat çeker. Bu kebap, özellikle etin özenle hazırlandığı kasaplarda tadılması gereken bir yemektir.
8. Kilis Böreği
Kilis Böreği, ince açılan yufkaların arasına ceviz, tereyağı ve şeker konularak yapılan bir tatlı börektir. Üzerine pudra şekeri serpilerek servis edilir. Kilis Böreği, çıtır çıtır hamuru ve lezzetli iç harcı ile öne çıkar.
9. Zeytinyağlı Sarma
Kilis’in zeytinyağlı yemeklerinden biri olan Zeytinyağlı Sarma, üzüm yaprağına sarılan pirinç, soğan, domates ve baharatlarla hazırlanan bir yemektir. Soğuk servis edilen bu yemek, hafif ve lezzetlidir.
10. Eşkili
Eşkili, taze sebzeler, baklagiller ve çeşitli baharatlarla hazırlanan bir yemektir. Genellikle yaz aylarında yapılan bu yemek, serinletici ve besleyici özellikleri ile dikkat çeker.
11. Maklube
Maklube, patlıcan, kuzu eti, pirinç ve çeşitli baharatlarla yapılan, ters çevrilerek servis edilen bir pilav türüdür. Görünümü ve lezzeti ile özel günlerde ve davetlerde sıkça tercih edilir.
12. Kavurma
Kavurma, kuzu eti veya dana eti ile yapılan ve soğan, biber, domates gibi sebzelerle lezzetlendirilmiş bir yemektir. Etin kendi yağı ile pişirilerek hazırlandığı kavurma, yoğun lezzeti ile öne çıkar.
13. Tirşik Çorbası
Tirşik Çorbası, tirşik otu, yoğurt, un ve çeşitli baharatlarla yapılan bir çorbadır. Kilis’e özgü olan bu çorba, özellikle kış aylarında sıcak servis edilir ve hem doyurucu hem de besleyici bir özelliğe sahiptir.
14. Kilis Zeytinyağı
Kilis, zeytin ve zeytinyağı üretimi ile de ünlüdür. Kilis’in zeytinyağı, hem yemeklerde hem de kahvaltılarda kullanılarak lezzet katmaktadır. Zeytinyağı, Kilis mutfağının vazgeçilmez bileşenlerinden biridir.
15. Kilis Çöreği
Kilis Çöreği, mayalı hamurun içine ceviz, pekmez ve baharatlar konularak yapılan bir tür çörektir. Sabah kahvaltılarında ve çay saatlerinde tercih edilen bu çörek, lezzetli ve doyurucudur.
16. Kilis Simidi
Kilis Simidi, susamla kaplı ve taş fırında pişirilen bir simit çeşididir. Kilis’e özgü bu simit, çıtır çıtır dokusu ve lezzeti ile kahvaltı sofralarının vazgeçilmezlerinden biridir.
17. Baharatlı Kuru Et
Kilis’in geleneksel lezzetlerinden biri olan baharatlı kuru et, etin tuzlanıp kurutulması ve çeşitli baharatlarla lezzetlendirilmesiyle hazırlanır. Bu et, özellikle kahvaltılarda ve ara öğünlerde tercih edilir.
18. Fellah Köftesi
Fellah Köftesi, ince bulgur, salça, sarımsak ve baharatlarla yapılan ve genellikle yoğurt ve nane sosu ile servis edilen bir yemektir. Hem besleyici hem de lezzetli olan bu köfte, Kilis mutfağının öne çıkan lezzetlerinden biridir.
19. Şekerli Sucuk
Kilis’in geleneksel tatlılarından biri olan şekerli sucuk, üzüm pekmezi ve cevizle yapılan bir tatlıdır. Uzun süre dayanabilen ve enerji veren bu tatlı, özellikle kış aylarında tüketilir.
20. Şehriyeli Pilav
Şehriyeli Pilav, tereyağı ile kavrulan şehriyelerin pirinçle birlikte pişirilmesiyle yapılan bir yemektir. Genellikle et yemeklerinin yanında servis edilen bu pilav, Kilis sofralarının vazgeçilmezidir.
Kilis, kendine özgü lezzetleri ve zengin mutfak kültürüyle ziyaretçilerine unutulmaz bir gastronomi deneyimi sunar. Şehrin yöresel yemeklerini tatmak, Kilis’in kültürel mirasını daha yakından tanımanın en lezzetli yollarından biridir. Afiyet olsun!